Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunontstekingsziekte. Het wordt gekenmerkt door het gelijktijdig aantasten van meerdere gewrichten en door de aanwezigheid van diverse algemene niet-specifieke symptomen en manifestaties in andere delen van het lichaam. Zonder de juiste behandeling kan de ziekte in de gevorderde stadia leiden tot grote fysieke beperkingen.

RA kenmerkt zich meestal door pijn, zwelling en stijfheid of moeite met het bewegen van verschillende grote en kleine gewrichten. In sommige gevallen volgen de aangetaste gewrichten een karakteristiek patroon. De algemene symptomen, die soms voorafgaan aan manifestaties van de ziekte in de gewrichten en gedurende de hele ontwikkeling van de ziekte kunnen aanhouden, zijn met name: algemene vermoeidheid, malaise, lichte koorts, verlies van eetlust en gewichtsverlies. Andere kenmerken die zich voordoen buiten de gewrichten en die normaal gesproken optreden nadat de ziekte volledig heeft ontwikkeld, treffen voornamelijk de huid, bloedvaten, hart, longen, ogen en bloed.

RA komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en treedt meestal op bij oudere patiënten, hoewel het op elke leeftijd kan beginnen en iedereen kan treffen, ongeacht ras, geslacht of beroep.

Het meest voorkomende initiële symptoom is ochtendstijfheid (vooral in de gewrichten van de handen en voeten), na het slapen. Dit veroorzaakt aanzienlijke moeilijkheden bij het bewegen van de gewrichten en veroorzaakt pijn. De ochtendstijfheid kan gepaard gaan met vermoeidheid, koorts, verlies van eetlust en spierzwakte (die soms weken of maanden vóór de pijn optreden), evenals tekenen van ontsteking in de gewrichten: zwelling, warmte en roodheid van de aangetaste gewrichten.

Het verloop van de ziekte varieert sterk; bij sommige mensen stopt de progressie van de laesies spontaan, terwijl het bij anderen hun hele leven doorgaat. In het meest voorkomende scenario ontwikkelt de aandoening zich gedurende vele jaren of gedurende het hele leven van de patiënt, waarbij periodes van relatieve of volledige kalmte worden afgewisseld met periodes waarin de symptomen verergeren, ook "flare-ups" genoemd. Flare-ups duren normaal gesproken een paar weken of zelfs maanden.

Tijdens deze flare-ups worden de aangetaste gewrichten opgezwollen, warm en pijnlijk. Bewegen gaat ook moeizaam, vooral bij het wakker worden in de ochtend. Zonder de juiste behandeling zullen deze flare-ups vaker voorkomen en langer aanhouden. Als gevolg hiervan verliezen de aangetaste gewrichten geleidelijk hun mobiliteit, wat gepaard kan gaan met het optreden van de zeer karakteristieke misvormingen die RA onderscheiden van andere vormen van artritis. Zonder behandeling leidt RA meestal tot een aanzienlijke verslechtering van de functionaliteit en levenskwaliteit.

De behandeling van RA bestaat uit een reeks algemene maatregelen rondom de levensstijl, rust en lichaamsbeweging, gecombineerd met farmacologische therapie, waarbij een breed scala aan geneesmiddelen kan worden gebruikt. In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep worden aanbevolen. Helaas kan deze ziekte nog niet genezen worden. Echter, alle huidige beschikbare therapeutische maatregelen kunnen de symptomen wel verlichten en de prognose verbeteren, met een zeer positieve impact op de levenskwaliteit van de patiënt.

De beste therapeutische resultaten worden bereikt met een vroegtijdige diagnose en de aanvang van de behandeling in de beginfase van de ziekte.

Auto-immuunziekten vormen een belangrijke groep ziekten. Om redenen die niet nog niet helemaal duidelijk zijn, identificeert het immuunsysteem, dat verantwoordelijk is voor de verdediging van het lichaam, ten onrechte bepaalde weefsels als een indringer en reageert alsof ze een bedreiging vormen.

Cannabinoïden en reumatoïde artritis

Cannabinoïden zoals THC en CBD kunnen een rol spelen bij de behandeling van reumatoïde artritis. RA is een auto-immuunziekte en we weten dat cannabinoïden de activiteit van het immuunsysteem moduleren. Wanneer het immuunsysteem te sterk reageert en de activiteit toeneemt, kunnen auto-immuunziekten optreden. Het immuunsysteem identificeert ten onrechte normale structuren en weefsels in het lichaam als een indringer en stoot ze af. Dit is bijvoorbeeld wat er gebeurt na een transplantatie, en daarom worden immunosuppressiva toegediend om te voorkomen dat het weefsel of orgaan wordt aangevallen en vernietigd door het eigen immuunsysteem van de patiënt.

Cannabinoïden moduleren de activiteit van het immuunsysteem. We weten dat het endocannabinoïde systeem de activiteit van het immuunsysteem reguleert, en bij auto-immuunziekten hebben ze een immunosuppressief effect, dat wil zeggen dat ze de activiteit van het systeem verminderen en bijdragen aan de verbetering van dergelijke pathologieën.

Hoewel cannabinoïden immunosuppressief zijn, is er geen bewijs dat reeds immunodepressieve proefpersonen (bijv. patiënten met hiv) meer opportunistische infecties oplopen als gevolg van het gebruik van cannabis. Cannabis wordt vaak gebruikt door hiv-patiënten om symptomen te verlichten, de eetlust te vergroten en de algemene levenskwaliteit te verbeteren.

Cannabinoïden hebben ook een analgetisch (pijnstillend) effect dat voornamelijk wordt toegeschreven aan THC, maar ook kan worden bereikt door verschillende verhoudingen THC/CBD te gebruiken. Door de relatieve verhoudingen te reguleren, is het mogelijk om het psychoactieve effect van THC te minimaliseren zonder dat het pijnstillende effect afneemt.

Op deze manier wordt de activiteit van de patiënt niet beperkt door psychoactieve effecten (die veel patiënten onaangenaam vinden). Bij RA is het analgetische effect erg belangrijk, omdat het grootste probleem van de ziekte de ontsteking is, die in sommige gevallen pijn veroorzaakt die varieert van matig tot zeer hevig.

Bij het werken met RA-patiënten is het ook belangrijk om de ontsteking met zo min mogelijk bijwerkingen te behandelen. We weten dat corticoïden effectief kunnen zijn in acute fasen van de ziekte. Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen of NSAIDs (aspirine, ibuprofen, diclofenac, indometacine, enz.) kunnen ook worden gebruikt. Echter bijna al deze geneesmiddelen zijn gastrolesief en kunnen op middellange termijn leiden tot metabole overbelasting in de lever. Bovendien remmen ze de werking van THC wanneer ze samen worden toegediend.

Vanwege de bijwerkingen is een levenslange behandeling met corticoïden of NSAID's niet te overwegen.

In pijnstillende doses hebben cannabinoïden nooit een metabolisch probleem veroorzaakt in de lever, waar ze ook worden gemetaboliseerd. Ook is er met dergelijke behandelingen nooit een probleem van renale uitscheiding of toxiciteit vastgesteld.

Patiënten die aan chronische pijn lijden, kunnen ook last hebben van slaapveranderingen. In het geval van RA kan nachtelijke pijn ook een goede rust en het structureren van de verschillende slaapfasen in de weg staan. Het resultaat is dat slaap geen herstellende functie uitoefent. Cannabinoïden kunnen effectief zijn in het verbeteren van de slaapkwaliteit. Door de nachtdosis te bepalen met verschillende verhoudingen THC/CBD is het mogelijk om redelijk effectief de slaap op te wekken.

Een goede rust is erg belangrijk en voor veel patiënten is dit het eerste probleem dat moet worden aangepakt. Zonder een herstellende rust kunnen we weinig verbetering verwachten in de andere symptomen.

Verlies van eetlust kan ook voor veel patiënten een probleem zijn. Kleine doses THC die een half uur voor de maaltijd worden toegediend, verhogen de eetlust en zorgen ervoor dat de patiënt geen pathologisch gewichtsverlies lijdt. Bij sommige patiënten verbetert de THC/CBD-behandeling de eetlust. In sommige gevallen kan het echter nodig zijn om alleen THC te gebruiken, toegediend vóór de maaltijd.

Omdat de toegediende doses THC laag zijn (ongeveer 5 mg), treedt er geen beperkend psychoactief effect op, ook omdat CBD wordt ingenomen, wat een dergelijk effect minimaliseert.

Stemmingsveranderingen zijn een ander probleem voor sommige patiënten met RA, een chronische auto-immuunziekte, waarvoor momenteel alleen behandelingen beschikbaar zijn die de symptomen (pijn en ontsteking) aanpakken, maar niet de onderliggende oorzaak. In dergelijke gevallen kan het anxiolytische en antidepressieve effect van CBD erg effectief zijn.

Een van de grote voordelen van het gebruik van cannabinoïden is dat er veel verschillende symptomen kunnen worden behandeld met dezelfde familie van moleculen. Dit verhoogt de tolerantie en vergemakkelijkt het beheer voor de arts.

Vanwege hun lage toxiciteit hebben cannabinoïden geen potentieel ernstige toxische bijwerkingen. Dit is nog een reden waarom ze erg effectief kunnen zijn voor RA-patiënten. Desalniettemin is het belangrijk om te melden dat de resultaten van onderzoeken op dit gebied met RA-patiënten niet zo bevredigend waren als gehoopt, hoewel ze voor sommige patiënten zeer positief waren. Het is ook belangrijk om te onthouden dat de behandeling mogelijk therapeutische hulpmiddelen vereist, evenals geneesmiddelen.