Door Mariano Garcia de Palau
Geboren in Barcelona op 17 februari 1956. Hij studeerde in 1979 af in geneeskunde en chirurgie aan de Universiteit van Barcelona. Hij was 38 jaar werkzaam als spoedarts op het gebied van bedrijfsgeneeskunde. Zijn belangstelling voor cannabis is bij toeval ontstaan en hij bestudeert al ruim 15 jaar het therapeutisch gebruik van cannabis.
Momenteel blijft hij advies geven over behandelingen met cannabinoïden en voert hij klinisch werk uit met patiënten, werkt hij samen met verschillende instanties en verenigingen, werkt hij als Senior Consultant voor Grupo Curativa Colombia en is hij lid van het Spaanse Observatorium voor Medische Cannabis.
CANNA Foundation publiceerde al eerder een artikel van professor Koldo Callado over het onderwerp dat we hier zullen bespreken. Ik raad u aan dit te lezen ter aanvulling op de informatie die ik hier ga delen over wat synthetische cannabinoïden zijn en welke impact deze hebben op gebruikers.
Zoals we weten, moduleren cannabinoïden het endocannabinoïdesysteem. Tetrahydrocannabinol of THC (de belangrijkste psychoactieve stof in cannabis) was het molecuul dat leidde tot de ontdekking van dit belangrijke homeostatische reguleringssysteem in veel organismen. Zoals de naam fytocannabinoïden al zegt, zijn deze cannabinoïden afkomstig van een plant. Het zijn moleculen die interacties aangaan met het endocannabinoïdesysteem (ECS) en dit moduleren. Dit systeem kan worden gemoduleerd met verschillende moleculen, waarvan er veel van plantaardige oorsprong zijn. Ook eenvoudige hulpmiddelen zoals lichaamsbeweging kunnen het systeem moduleren.
In laboratoria van universiteiten en onderzoekscentra zijn op legale wijze synthetische cannabinoïden geproduceerd die gebruikt kunnen worden in onderzoeken naar het endocannabinoïdesysteem (ECS). Deze synthetische moleculen hebben een veel effectiever en krachtiger effect op de receptoren, met veel minder vertekening dan plantaardige THC, dat geen krachtige agonist is van de CB1-receptor, maar een gedeeltelijke agonist. Het was ook de bedoeling dat sommige van deze synthetische moleculen medicinaal gebruikt konden worden, uiteraard nadat de werking ervan bij mensen werd onderzocht.
Plantaardige THC is veel minder krachtig dan de meeste synthetische moleculen en is in de juiste dosering zeer mild, als we de werking ervan vergelijken met die van de meeste synthetische cannabinoïden. Het is om deze reden, en vanwege de lage dichtheid van CB1-receptoren in de hersenstam, dat plantaardige THC nog nooit een acuut dodelijke THC-vergiftiging heeft veroorzaakt. Er zijn geen medische gevallen bekend van dodelijke cannabisvergiftiging. Er zijn echter wel gegevens beschikbaar van de afgelopen jaren van gevallen waarin het gebruik van cannabis in verband wordt gebracht met een dodelijke afloop of ernstige bijwerkingen, zonder verdere toelichting over de omstandigheden. Aangezien het algemeen publiek en gezondheidswerkers over deze informatie beschikken, vind ik het belangrijk om het een en ander te verduidelijken.
Om de informatie beter te kunnen begrijpen, is het essentieel om drie concepten nader toe te lichten en duidelijk onderscheid te maken tussen drie soorten cannabinoïden: plantaardige cannabinoïden of fytocannabinoïden, legale synthetische cannabinoïden van farmaceutische oorsprong en illegale synthetische cannabinoïden, die eigenlijk ten onrechte als cannabinoïden worden aangeduid en waarvan de werking bij mensen niet is bewezen. We zien vaak in publicaties voor zowel het algemeen publiek als gezondheidswerkers dat deze drie vormen door elkaar gehaald worden of gecombineerd worden, zonder duidelijk te onderscheiden over welke vorm van cannabinoïden het gaat.
Zoals ik al eerder zei, bestaan er synthetische cannabinoïden die legaal worden gebruikt en op mensen zijn getest, bijvoorbeeld farmaceutische THC, zoals Marinol, Cesamet of Dronabinol. De op bewijzen gebaseerde geneeskunde heeft deze moleculen bestudeerd en hun gebruik bij mensen goedgekeurd. Deze moleculen lijken qua structuur sterk op plantaardige THC en kunnen zonder problemen door mensen gebruikt worden. Wel kunnen er bij behandelingen mogelijke bijwerkingen optreden. Deze bijwerkingen zijn echter voorspelbaar en kunnen eenvoudig worden opgelost door de dosering aan te passen. Het gaat hierbij om medicijnen die getest en bestudeerd zijn voor menselijk gebruik. Deze synthetische cannabinoïden vormen geen probleem voor gebruikers. Dronabinol wordt al sinds 1985 gebruikt zonder dat er ernstige bijwerkingen zijn gemeld.
Daarentegen zijn er op de illegale markt tegenwoordig ook synthetische cannabinoïden verkrijgbaar. Deze zijn gebaseerd op de structuur van plantaardige THC, maar ondergaan veel veranderingen; ze bezitten veel meer koolstofatomen en cyclische verbindingen, waardoor ze tot 100 keer krachtiger zijn dan plantaardige THC.
Voorheen werden synthetische cannabinoïden vooral gebruikt om de CB1-receptoren te beïnvloeden en de verschillen in affiniteit en potentie met plantaardige THC te bestuderen. We weten nu dat synthetische cannabinoïden niet alleen op de CB1-receptoren werken. Naast hun binding aan CB1R en CB2R, kunnen deze synthetische cannabinoïden ook een reeks niet-cannabinoïde receptoren moduleren. Hieronder vallen de G-proteïne-gekoppelde receptoren GPR55 en GPR18, de nucleaire hormoonreceptoren PPAR en het ionkanaal TRPV1 die veelvuldig tot expressie komen in het centrale zenuwstelsel en die een rol spelen in de modulatie van meerdere intracellulaire signaalroutes. Dit maakt het buitengewoon lastig om de effecten van deze veel krachtigere moleculen met een ongecontroleerde dosering op deze receptoren te voorspellen.
Hoewel de exacte datum onbekend is, weten we dat de synthetische cannabinoïden aan het einde van de jaren 80 hun intrede maakten op de illegale markt. De onderzoeken van Sterling Winthrop naar de structuur-activiteitsrelatie resulteerden in de identificatie van de volledige CB1/CB2-receptoragonisten, WIN 55 en 212-2. THC is een gedeeltelijke agonist van deze receptoren, oftewel een zwakke agonist, en heeft daarom een veel minder krachtig effect dan de meeste synthetische cannabinoïden. Op basis van de structuur van de WIN-verbindingen synthetiseerden John W. Huffman en zijn collega's in de jaren 90 aan de Clemson University de eerste serie naftoyl-indool-cannabinoïden.1
Deze experimenten waren bedoeld om synthetische cannabinoïden te ontwikkelen voor de CB1-receptor en de bindingseigenschappen van synthetische cannabinoïden te vergelijken met die van THC. Hierna volgde de synthese van andere naftoyl-indoolverbindingen, zoals 2, naftoylpyrrolen3 en fenylacetylindool4. Het is daarom waarschijnlijk dat aan het begin van de jaren 2000 de aminoalkylindolen, samen met de cyclohexylfenolen5, de meest gangbare synthetische cannabinoïden waren die vaak werden aangetroffen in K2/Spice-producten. Dit waren waarschijnlijk de eerste commerciële producten met illegale synthetische cannabinoïden die zonder geen enkele controle worden geproduceerd of verkocht, meestal via het internet, maar ook in winkels. Sommige van deze synthetische cannabinoïden zijn wel 100 keer sterker dan plantaardige THC. Aangezien er geen enkele informatie bestaat over de juiste dosering, de farmacokinetiek en de farmacodynamiek, kan het gebruik ervan zelfs dodelijk zijn.
Nog niet zo lang geleden las ik een artikel met de titel "Een overzicht van de literatuur over cannabis en myocardinfarct: wat artsen mogelijk niet weten". Ik was echter zeer verbaasd toen ik naar de gegevens over synthetische cannabinoïden keek. Onder de noemer van cannabisgebruik, werd er niet duidelijk uitgelegd dat de synthetische moleculen iets heel anders zijn dan het therapeutische gebruik of recreatieve gebruik door volwassenen van de plantenextracten. Deze plantaardige cannabinoïden hebben nog nooit een direct dodelijk voorval veroorzaakt en er is geen enkel klinisch geval bekend waarin acute intoxicatie door plantaardige THC de doodsoorzaak was.
We lezen echter wel in artikelen over de ernstige en zelfs dodelijke gevolgen van het gebruik van synthetische cannabinoïden. Vanuit mijn oogpunt zijn deze artikelen niet objectief en kunnen ze een zeer negatieve impact hebben, vooral op zorgmedewerkers die net beginnen met de therapeutische toediening van de plant. Deze artikelen beschrijven namelijk de toxische effecten van synthetische cannabinoïden, maar schrijven deze toe aan het gebruik van cannabis zonder verder uit te leggen dat deze gevolgen zich alleen voordoen bij het gebruik van synthetische cannabinoïden.
Op dit moment zijn de meest bekende synthetische cannabinoïden PINACAS en FUBINACAS (ADB of AMB), hoewel er ook andere synthetische cannabinoïden verkrijgbaar zijn. De synthese van deze moleculen gaat onverhinderd voort zonder geen enkele analytische en forensische controles en toezicht.
Er is zeer weinig informatie beschikbaar over de productie en handel in ADB-FUBINACA en AMB-FUBINACA. Dit komt waarschijnlijk omdat het zeer moeilijk is om deze stoffen op te sporen. De onderschepping van deze stoffen in verzendingen door autoriteiten in Europese landen suggereert dat AMB-FUBINACA en ADB-FUBINACA afkomstig zijn van chemische bedrijven in China (waar deze stoffen niet wettelijk gereguleerd zijn), maar dat deze bestanddelen in het land van bestemming verder worden verwerkt en verpakt. Synthetische cannabinoïden worden meestal verzonden in de vorm van een wit of gelig poeder. Dit wordt in het land van bestemming opgelost in organische oplosmiddelen en vervolgens op kruidenproducten gestrooid. De gebruiker kan het vervolgens consumeren door na verbranding de rook in te ademen, vergelijkbaar met de manier waarop cannabisbladeren in sigaretten worden gerookt.
Het is belangrijk om te benadrukken dat deze bloeiende illegale markt van synthetische cannabinoïden zeer gevaarlijk is, omdat de gebruikers of kopers in de meeste gevallen niet weten wat ze consumeren. Deze stoffen worden tegenwoordig in allerlei vormen en substanties verkocht. AMB-FUBINACA werd onlangs ook in vloeibare vorm aangetroffen, waardoor het gemakkelijker kan worden geconsumeerd in elektronische sigaretten of vapes en in mini-postzegels (blotter of papertrip). De samenstelling van deze stoffen wordt regelmatig aangepast aan de behoeften van de gebruikers. ADB-FUBINACA werd onder meer aangetroffen in monsters van producten als 'Black Mamba', 'VaperFi', 'Freeze' en 'Mojo'. AMB-FUBINACA is ook aangetroffen in producten die verkocht worden onder de namen 'AK-47 Carat Gold', 'Train Wreck2' en 'Scooby Snax Limited Edition Blueberry Potpourri'. Dit zijn kant-en-klare kruidenmengsels die gebruikt kunnen worden in vapes, e-sigaretten, inhalatoren of oraal worden ingenomen. Het is belangrijk om te weten dat wanneer we de toedieningswijze veranderen, dezelfde dosis een sneller of krachtiger effect kan bereiken. Inhalatie werkt sneller dan orale inname, maar dezelfde dosering is minder krachtig.
Δ9-THC wordt al duizenden jaren door mensen geconsumeerd en heeft een lage acute toxiciteit. Recent onderzoek toont echter aan dat er wel sprake is van een verhoogde toxiciteit bij blootstelling aan bepaalde synthetische cannabinoïden. Er zijn twee casusrapporten gepubliceerd die intoxicatie met een nieuwe synthetische cannabinoïde, hexahydrocannabioctyl (HHC-C8), bevestigen. In het eerste geval werd een jongeman bewusteloos aangetroffen en in het ziekenhuis opgenomen. De patiënt had vooral neurologische klachten, met terugkerende aanvallen en coma. De patiënt lag twee dagen in coma, maar werd in de daaropvolgende twee weken geleidelijk beter. In het tweede geval werd een vrouw in het ziekenhuis opgenomen nadat ze 14 uur had geslapen en in een minimale responsieve toestand verkeerde. De patiënte leed gedurende 3 dagen aan sterke slaperigheid en sedatie, waarna zij geleidelijk herstelde.
In de 15 jaar dat ik met cannabisextracten werk, heb ik nog nooit ernstige bijwerkingen meegemaakt, zoals die beschreven worden in veel onderzoeken naar synthetische cannabinoïden. Ook andere zorgmedewerkers die met plantaardige producten werken, met wie we al jaren contact hebben, hebben nog nooit melding gedaan van een ernstig geval bij het gebruik van plantenextracten.
Tot slot is het doel van mijn tekst om mensen te waarschuwen voor het gebruik van deze ongecontroleerde synthetische cannabinoïden, waarover weinig bekend is. Er worden voortdurend nieuwe synthetische cannabinoïden ontwikkeld, zonder dat er enige informatie bestaat over het gebruik ervan en uit gepubliceerde gegevens blijkt dat dit zo zal blijven. We moeten daarom heel duidelijk voor ogen hebben dat de voorvallen die we zien bij het gebruik van synthetische cannabinoïden nog nooit zijn opgetreden bij het gebruik van plantenextracten. Bovendien moeten we in gepubliceerde artikelen of onderzoeken duidelijk onderscheiden of de gegevens betrekking hebben op synthetische cannabinoïden of fytocannabinoïden. Dat is de enige manier om objectieve informatie te verkrijgen en duidelijke conclusies te trekken. Er worden nu nog veel foutieve gegevens geëxtrapoleerd die niets te maken hebben met het therapeutische gebruik van de cannabisplant.
Bibliografie:
1. JWH-007, JWH-018, JWH-201, etc.
2. AM-1220, AM-2201
3. JWH-30, JWH-145
4. JWH-203, JWH-250
5. CP-47, 947, CP-55, 940
Prolonged sedation and unconsciousness after intoxication with the novel semisynthetic cannabinoid hexahydrocannabioctyl (HHC-C8): Two case descriptions
Author links open overlay panel Ragnar Thomsen a, Tobias Melton Axelsen b, Nicoline Løkken b, Lisa Maria Gemmerli Krogh c, Nanna Reiter d e, Brian Schou Rasmussen a, Emilie Lund Laursen b Toxicology Reports Volume 14, June 2025, 101912
WHO critical review report: FUB-AMB (MMB-FUBINACA, AMB-FUBINACA) [(accessed September 22, 2020)]; Ser. Technical Representative of the World Health Organization. 2018 Toxicological reports Volume 14 ,June 2025, 191012
Trecki J., Gerona RR, Schwartz MD Synthetic cannabinoid-related illnesses and deaths. N. English. J. Med. 2015; 373: 103–107. doi: 10.1056/NEJMp1505328.
Alipour A., Patel PB, Shabbir Z., Gabrielson S. Review of the many faces of synthetic cannabinoid toxicities. Mento. Clinical Health. 2019; 9: 93–99. doi: 10.9740/mhc.2019.03.093.
Adams AJ, Banister SD, Irizarry L., Trecki J., Schwartz M., Gerona R. Zombie outbreak caused by the synthetic cannabinoid AMB-FUBINACA in New York. N. English. J. Med. 2017; 376: 235–242. doi: 10.1056/NEJMoa161030
Adamowicz PME, Maslanka M. Fatal intoxication with the new synthetic cannabinoids AMB-FUBINACA and EMB-FUBINACA. Clinical. Toxic. 2019; 57: 1103–1108. doi: 10.1080/15563650.2019.1580371
Lam RTM, Leung S., Chong Y., Tsui M., Mak T. Supraventricular tachycardia and acute confusion following ingestion of e-cigarette liquid containing AB-FUBINACA and ADB-FUBINACA: a case report with quantitative analysis of serum drug concentrations. Clin. Toxicol. 2017; 55:662–667. doi: 10.1080/15563650.2017.1307385
Wood DM, Hill SL, Thomas SHL, Dargan PI. Using poison center data to assess acute harms associated with new psychoactive substances. Drug Test Anal. 2014; 6:850–60.
PMCID: PMC7801213 PMID: 33458628 A review of the literature on cannabis and myocardial infarction: what doctors may not be aware of Kimesh Chetty , MBBS, BSc, a, ∗ Andrea Lavoie , BSc, MD, FRCPC, by Payam Deghani , MD b
Di Marzo V, De Petrocellis L. Endocannabinoids as regulators of transient receptor potential (TRP) channels: yet another opportunity to develop new endocannabinoid-based therapeutic drugs. Curr Med Chem. 2010; 17:1430–49.
Iannotti FA, Vitale RM. The endocannabinoid system and PPARs: focus on their signaling communication, action and transcriptional regulation. Cells. 2021; 10:586.
The threat of synthetic cannabinoids: a review of health risks and toxicity Ayman Alzu'bi ,Fátima Almahasneh ,Ramada Khasawneh ,Ejlal Abu-El-Rub ,Worood Bani Panadero and Raed M. Al-Zoubi European Journal of Medical Research volume 29 , Article number: 49 (2024).
