Door Jahan Marcu
Jahan Marcu, Ph.D., is de huidige directeur van Experimentele Farmacologie en Gedragsonderzoek en directeur van het Patiëntgerichte certificeringsprogramma, een programma voor toezicht op gezondheid en veiligheid dat de naleving van de regelgeving bij cannabisactiviteiten beoordeelt. Hij is de mede-oprichter van het Internationale Onderzoekscentrum voor Cannabis en Geestelijke Gezondheid en maakt deel uit van de wetenschappelijke adviesraad van het Internationale Cannabis en Cannabinoïden Instituut (Tsjechië). Hij is ook medeoprichter en voormalig voorzitter van de CANN-afdeling van de Chemical Health and Safety Division van de American Chemical Society. Hij zit ook in de Raad van Bestuur van de Internationale Associatie voor Cannabinoïden als Medicijn (Duitsland). Hij heeft een achtergrond in analytische scheikunde en moleculaire farmacologie, hij behaalde zijn Ph.D.met onderzoek naar het karakteriseren van de structuur en functie van de cannabinoïde receptoren. Hij is een auteur van de Cannabis Monografie van de American Herbal Pharmacopeia en is lid van meerdere deskundige overheidscommissies, commissies van handelsverenigingen, wetenschappelijke organisaties en is een door de rechtbank gekwalificeerde synthetische cannabinoïde en cannabisexpert. Hij heeft bijgedragen aan het opzetten van educatieve trainingen over medicinale cannabis voor clinici en voor werknemers in de medicinale-cannabisindustrie, en wordt vaak uitgenodigd om te spreken op internationale conferenties en universiteiten. Dr. Marcu heeft de Billy Martin-onderzoeksprijs ontvangen van de Internationale Vereniging voor Onderzoek naar Cannabinoïden.
Door Ezra Pryor
Ezra Pryor studeerde geologie en scheikunde aan de Universiteit van Maine, in het kleine stadje Farmington. Zijn grootmoeder, professor Phyllis Brown, was een vrouwelijke pionier op het gebied van chromatografie die in 2006 de EAS Prijs voor Uitmuntende Prestaties in Chromatografie ontving. Pryor studeerde analytische scheikunde aan de Universiteit van Rhode Island, Kingston, en werkte als laboratoriummanager aan de Universiteit van Zuid-Californië in Los Angeles, voordat hij zijn eigen adviesbureau EZ CHEM oprichtte. Ezra verleent al meer dan 5 jaar diensten aan de cannabisindustrie en helpt cannabistelers in Californië om de veiligheid en kwaliteit van hun activiteiten te verbeteren. Hij is tevens de oprichter van de Cannabis Chemistry Subdivision (CANN) binnen de American Chemical Society (ACS), waar hij de voormalige voorzitter is. Momenteel is hij werkzaam als Applied Markets Specialist voor Heidolph North America.
De meesten van ons hebben ooit wel eens met onze ouders gesproken over cannabis. Ik had de gelegenheid om relatief vroeg openlijk met mijn ouders te praten over mijn gebruik van cannabis. Mijn moeder uitte vaak haar bezorgdheid over mijn gebruik van deze ongereguleerde drug. Ze zei vaak: "Hoe weet je wat erin zit? Wat als je iets krijgt waar iemand PCP of iets anders aan heeft toegevoegd?" Ik antwoordde altijd dat cannabis prima werkt zoals het is en dat het meer zou kosten om er andere drugs aan toe te voegen. Maar de waarheid is dat ik dat niet zeker kon weten. Dit was ruim 20 jaar voor de komst van privé-testlaboratoria voor cannabis. Nu zijn deze praktisch ontelbaar. Niet alleen in de Verenigde Staten maar ook in andere landen schieten ze als paddenstoelen uit de grond.
Achteraf blijkt dat de bezorgdheid van mijn moeder over de kwaliteitscontrole niet ongegrond was. Hoewel doping (het toevoegen van drugs) van cannabis niet ongehoord is, is het tegenwoordig zeer zeldzaam. Een stuk minder zeldzaam is de besmetting of vervuiling van cannabis met andere stoffen, door onwetendheid of per ongeluk. Deze verontreinigingen variëren van aard en in hun effect op het menselijk lichaam.
Contaminanten of vervuilende stoffen worden gedefinieerd als "een vervuilende of giftige stof die iets onzuiver maakt". Er zijn veel definities, maar ik vind deze interessant omdat het zowel zuiverheid als gif noemt. Een vervuilende stof is alles wat de zuiverheid van een cannabisproduct vermindert of het product vergiftigt of vervuilt door zijn aanwezigheid. Het woord contaminant of vervuilende stof kan worden gebruikt om vreemde of onnatuurlijke stoffen te beschrijven. In dit artikel zal ik echter ook natuurlijke componenten van het cannabisproduct opnemen die afbreuk doen aan de kwaliteit of waarde van het product.
Het is belangrijk om rekening te houden met de aard van het eindproduct om te bepalen of een bestanddeel van een cannabisproduct al dan niet vervuilend is. Als we chocolade infuseren, kan de natuurlijke was in een cannabisextract niet als een vervuilende stof worden beschouwd, omdat chocolade al voor een groot deel uit was bestaat. Chlorofyl is een voorbeeld van iets dat als een vervuilende stof wordt beschouwd in extracten voor vapen of dabben (een wax-achtige substantie die je kunt roken door het te smelten). Daarentegen heeft niemand een probleem met een hoog chlorofylgehalte in groene toppen of zwarte hasjolie (als edible). Dit is te zien aan de lichte kleur van de meeste extracten die bestemd zijn om te dabben en de groene kleur van hele cannabisbloemen.
Over het algemeen kunnen we de stoffen die in dit artikel worden beschreven in vier categorieën verdelen: Natuurlijke vervuilers of verontreinigingen (zoals plantchromoforen en microbiële verontreinigingen), gifstoffen (zoals zware metalen, radionucliden en bestrijdingsmiddelen), additieven en verbrandingsproducten. In dit artikel belichten we een aantal van de zwaarste overtreders en enkele oplossingen.
Natuurlijke vervuilers: microben en plantaardige producten
Cannabis bevat veel natuurlijk voorkomende microben die goed zijn voor de plant en die niet als gevaarlijk voor de plant mogen worden beschouwd. Deze microben helpen bepaalde plantpathogenen te bestrijden. Cannabis is geen "ziektevrij" gewas en er is een overvloed aan ziekteverwekkers die de plant kan aanvallen. Plantpathogenen, zoals grijze schimmel (Botrytis), witte meeldauw of roze rot en bruine bacterievuur, kunnen bloeiende toppen bedreigen. Deze stoffen hebben gewoonlijk geen schadelijke gevolgen en besmetten de mens niet, met uitzondering van immuungecompromitteerde personen, zoals mensen met aids of mensen die chemotherapie ondergaan.
Microbiële contaminanten die consumenten wel kunnen besmetten, komen vooral voor na de oogst, tijdens opslag en bij de verwerking. Dit gebeurt wanneer de planten dood zijn en schadelijke bacteriën en schimmels een oogst kunnen infecteren. Zelfs als een gewas wordt behandeld tegen infecties na de oogst, vormen de dode bacteriën en schimmels nog steeds een risico, die kunnen leiden tot astma, allergische reacties en gezondheidsproblemen die verband houden met mycotoxinen.
Gifstoffen: zware metalen, bestrijdingsmiddelen en andere gemene goedjes
De meeste schade is ongetwijfeld afkomstig uit de categorie gifstoffen. Deze categorie omvat onder andere zware metalen, bestrijdingsmiddelen, schimmelwerende middelen, onveilige oplosmiddelen en andere gemene goedjes. Deze zijn in de meeste gevallen tijdens de teelt of in het extractieproces aan de plant toegevoegd. Dit is meestal het resultaat van onwetendheid of onverschilligheid voor de gezondheid en het welzijn van de eindgebruiker.
Zware metalen zijn zorgwekkend omdat deze zich in het lichaam kunnen ophopen totdat er toxische niveaus zijn bereikt. Een van de auteurs heeft loodvergiftiging gehad als kind en leeft nog steeds met de gevolgen van die vergiftiging. Cannabis is een bio-accumulator; dit betekent dat het gemakkelijk zware metalen uit de grond onttrekt. Fosfaationen zijn de belangrijkste dragers van verontreiniging door zware metalen, en hydrocultuurmeststoffen zijn bijzonder kwetsbaar voor dit soort verontreiniging. McPartland en McKernan meldden dat meststoffen voor cannabistelers bekend staan om de arseengehaltes, daarnaast kunnen steenwol en andere groeimediums ook vervuild zijn (zie voetnoot 1).
Het testen op bestrijdingsmiddelen is een stuk moeilijker dan testen op zware metalen, microben of de sterkte van het product. Ook zorgt het verborgen gebruik van bestrijdingsmiddelen ervoor dat consumenten en toezichthouders in het duister tasten. Een methode die we tijdens inspecties hebben gebruikt om te bepalen welke bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, is het bezoeken van growshops in de buurt van het teeltbedrijf. Onzorgvuldige en onethische ondernemers in de cannabisindustrie verkopen opnieuw verpakte bestrijdingsmiddelen die eigenlijk bestemd zijn voor tuinen of siergewassen. In het pantheon van onethische praktijken maakte één bedrijf het wel heel erg bont door een product op de markt te brengen onder de naam Guardian (was "100% natuurlijk"), zonder te vermelden dat het abamectine bevatte. Dit was een gevaar voor de volksgezondheid en leidde tot kostbare terugroepacties in verschillende cannabisprogramma's in de Verenigde Staten. In 2005 werd het eerste geval van ziekenhuisopname geregistreerd die het gevolg was van het verborgen gebruik van abamectine, nadat een trimmer was blootgesteld aan de besmette cannabis. Helaas is de problematiek rondom de bestrijdingsmiddelen sindsdien alleen maar gegroeid. Er zijn verschillende spraakmakende gevallen geweest van gebruik van bestrijdingsmiddelen in de cannabisindustrie, wat onder meer heeft geleid tot boetes van ongeveer U$18.000 per incident, dure terugroepacties, de quarantaine van duizenden planten door toezichthouders en een rechtszaak van consumenten over het verborgen gebruik van myclobutanil.
Het goede nieuws is dat de residuen van bestrijdingsmiddelen nog steeds volop aandacht krijgen van recente onderzoeken, normgroepen en brancheverenigingen. Dit is het hart van zelfregulering en er zijn steeds meer organisaties die goede praktijken invoeren. Maar de kwestie van bestrijdingsmiddelen wordt ook door de telers serieus genomen. De Internationale Vereniging van Cannabistelers in Californië pakt het probleem onder meer aan door telers, regelgevers en het grote publiek begeleiding, hulpmiddelen en onderzoek te bieden. "Ons werk op het gebied van normen en voorlichting is een goede stap op weg naar een wereld met cannabis zonder bestrijdingsmiddelen," verklaarde Kristin Nevedal van de ICFA. Daarnaast kijken groepen naar de American Herbal Products Associate, ASTM (D37 the Cannabis Committee) en Certificering voor Patiënten.
Meststoffen en kunstmest kunnen cannabis ook vervuilen. Het besproeien van planten met vloeibare meststoffen kan leiden tot de vorming van N-nitrosaminen, krachtige kankerverwekkende stoffen. Vier wetshandhavers liepen pulmonale histoplasmose op toen ze marihuanaplanten uit de grond trokken die waarschijnlijk waren bemest met vogelguano besmet met een schimmel. Voor een illegale cannabisteelt in Duitsland was guano misschien niet beschikbaar of te duur, dus werden er menselijke uitwerpselen gebruikt, wat in verband werd gebracht met een uitbraak van virale hepatitis-infecties onder cannabisgebruikers.
Additieven
Additieven zijn een interessante categorie op de lijst. Dit zijn stoffen die opzettelijk worden toegevoegd aan extracten om de viscositeit (stroperigheid), geur of smaak te veranderen, en soms voor subjectieve effecten zoals het verhogen van energie of het veroorzaken van ontspannende effecten. In een hele dubieuze zaak werd er lood toegevoegd aan verpakte cannabis voor de illegale markt, om zo het gewicht te verhogen en de consument een hogere prijs te laten betalen.
Veel additieven hebben verdachte of onbekende gevolgen voor de gezondheid van de consument. Terpenen zijn een veel voorkomend additief. De niveaus waarin ze voorkomen in planten, zoals in cannabis, worden over het algemeen als veilig beschouwd. Wanneer ze echter geconcentreerd en chronisch worden geconsumeerd, kunnen ze ademhalingsproblemen en andere klachten veroorzaken. Een product van een onbetrouwbaar bedrijf bevatte voornamelijk fenchon als terpeenadditief en ingrediënt. Dit is een terpeen dat op de lijst van giftige bestanddelen van de EPA (Amerikaanse Milieubescherming) staat. Hoewel terpenen in lage gehaltes over het algemeen veilig zijn, kunnen ze, volgens sommige organisaties, in geconcentreerde hoeveelheden de gezondheid in gevaar brengen.
Additieven zoals propyleenglycol zijn ook omstreden omdat deze bij oververhitting gemakkelijk kankerverwekkende stoffen zoals formaldehyde vormen. De meest voorkomende toevoeging die we hebben gezien bij het maken van extracten voor verdamping is plantaardige glycerine. Dit is een van de stoffen die wordt toegevoegd om de viscositeit te veranderen zodat het product werkt in wegwerpvullingen voor de vape-pen. Er is weinig bekend over de veiligheid van het inademen van plantaardige glycerine, wat ons bij onze volgende categorie brengt: verbrandingsproducten.
Verbrandingsproducten
De laatste categorie zijn de verbrandingsproducten. Deze producten krijgen de minste aandacht en worden alleen als relevant beschouwd bij dabben of gerookte producten die worden blootgesteld aan hoge temperaturen en waarbij pyrolyse optreedt. Dit is waarschijnlijk het meest unieke onvoorspelbare risico voor consumenten, aangezien cannabis afwijkt van andere landbouwproducten. Bijvoorbeeld aardappelen ondergaan normaal geen extractieproces om te worden geïnhaleerd of gedabbed.
Chemische reacties worden vaak versneld door temperatuur. Om deze reden wordt de chemische diversiteit van een cannabisproduct enorm vergroot wanneer het wordt verbrand of blootgesteld aan hoge temperaturen in een 'dab rig' (gerei dat wordt gebruikt voor dabben). Afgezien van de kwestie van bestrijdingsmiddelen en zware metalen, is deze categorie problematisch omdat stoffen die vóór de pyrolyse onschadelijk waren, in hun verbrande vorm gevaarlijk kunnen zijn.
Conclusie/oplossingen om schade door vervuilende stoffen te beperken
Een producent of distributeur kan veel doen om deze problemen te voorkomen. Om er zeker van te zijn dat je veilige producten gebruikt, is het belangrijk dat de juiste tests worden uitgevoerd. Er moeten tests worden uitgevoerd op het product voor en tijdens het bewerkingsproces en op de eindproducten. Het is bijvoorbeeld een goede gewoonte om te testen vóór de extractie en daarna ook het pure extract, de etenswaren of een ander product dat met het extract is doordrenkt te testen. Het lijkt misschien overdreven, maar met deze methode kun je bij een besmetting precies bepalen waar in het proces een besmetting of vervuiling is ontstaan.
Als je een distributeur bent, kun je producenten stimuleren om meer te doen dan de absolute minimale testvereisten door deze producenten meer te betalen voor veiligere producten. Uiteindelijk is dit voor beide partijen een goede stap omdat besmetting zich ook na het verwerken en verpakken kan verspreiden, waardoor er een grotere hoeveelheid product verloren gaat dan aanvankelijk besmet was.
Als je cannabis teelt, kun je ook tests laten doen om besmette of vervuilde cannabis te voorkomen en alles testen wat in aanraking komt met de plant. Bodemtests kunnen vertellen of je lood of andere zware metalen in de bodem hebt. Tests kunnen ook bepalen of de extractiemachines of zelfs het extractieoplosmiddel besmet zijn, waardoor wordt voorkomen dat meerdere batches op dezelfde wijze worden besmet. Er is niets erger dan een hele extractiemachine uit elkaar te halen en schoon te maken om er vervolgens een verontreinigd oplosmiddel doorheen te laten lopen, waardoor alles opnieuw moet worden schoongemaakt.
Zelfs als je deelstaat of land de productie van cannabis niet reguleert, zijn er gemakkelijk toegankelijke voorschriften voor andere deelstaten of landen die je kunt volgen om ervoor te zorgen dat je de beste praktijken toepast. Ook zijn er voorbeelden van goede praktijken beschreven in de Cannabis Monograph van de American Herbal Pharmacopoeia en andere bronnen.
Verdunners kunnen vaak worden vervangen door veilige stoffen. Als je je olie minder stroperig wilt maken zodat deze werkt in een vape pen, is het toevoegen van extra terpenen die in cannabis aanwezig zijn mogelijk een geschikte oplossing, mits de gehaltes van de additieven goed worden gecontroleerd en de juiste kwaliteit additieven wordt gebruikt.
Wat kunnen consumenten doen als ze de hierboven vermelde contaminanten willen vermijden? De eerste en belangrijkste stap is cannabis gebruiken die, indien mogelijk, door een derde partij is getest. Als je toegang tot een legale cannabisbron hebt, geef hieraan de voorkeur en vermijd de zwarte markt. Vermijd vape pennen die een olie gebruiken met een zeer lage viscositeit; als een luchtbel zich net zo snel door de olie beweegt als in een plantaardige olie, dan is deze zeker niet puur. Als je cannabis persé moet roken, gebruik een waterpijp om het inhaleren van bestrijdingsmiddelen en verbrandingsproducten te verminderen. Als je niet hoeft te roken, dan is verdampen (vapen)een goede oplossing om cannabis in te ademen zonder verbrandingsproducten te creëren. Zorg er bij het verdampen echter voor dat je de optimale temperatuur gebruikt, want vapen bij een lage temperatuur kan weer andere problemen veroorzaken. Bovendien hebben experts die cannabis analyseren vaak opgemerkt dat er een significant lager gehalte aan bestrijdingsmiddelen in hasj wordt aangetroffen in vergelijking met extracten.
Alle soorten handelaren en consumenten kunnen profijt hebben van certificering door derden. Hoe meer certificeringen en accreditaties, hoe beter. Deze zorgen ervoor dat de producten en diensten aan hogere normen voldoen, voorafgaande aan strengere regelgeving. Ook bieden ze de consument een manier om producten te identificeren die gecertificeerd zijn volgens hogere normen.
Het is niet onze bedoeling om een somber beeld te schetsen van de toekomst of van de cannabisindustrie. Soms is het belichten van wat we niet dagelijks zien de eerste stap om de zaken op orde te brengen. Dankzij de toename van het aantal testlaboratoria voor cannabis en de gegevens die ze genereren, leren we allemaal veel over de industrie en worden er enkele zeer slechte gewoonten aan het licht gebracht. Naarmate we meer leren en groeien, zullen er ongetwijfeld wat groeipijnen zijn, maar deze zijn een teken dat we de goede kant op gaan.
We kunnen naar marktleiders en innovatieve bedrijven kijken om te zien waar de oplossing voor deze problemen ligt. Bedrocan is bijvoorbeeld een bedrijf dat cannabis kweekt onder GMP-voorwaarden (good manufacturing practices of goede productiepraktijken) en een afgewerkt bloemenproduct produceert dat voldoet aan farmaceutische normen. Toen we hun vestiging in Nederland bezochten, waren we wat verrast over hoe weinig personeel we zagen. Volledige vegetatieve en bloeiperiodes kunnen langdurig worden uitgevoerd zonder dat de planten in aanraking komen met mensen. Dankzij deze strenge milieucontroles zijn ze in staat geweest om het plantaardige product te standaardiseren met cannabinoïde niveaus met een marge van +/- 5% en zonder genetische drift in een periode van 20 jaar. Als we dit vergelijken met de gangbare praktijk waarbij planten dagelijks met de hand worden gecontroleerd op schimmel of ongedierte, is er een groot verschil in procedures om een vergelijkbaar doel te bereiken.
Naarmate de industrie zich verder ontwikkelt, kunnen we steeds meer verwachten dat de geleverde cannabis veilig, goed gereguleerd, correct geëtiketteerd en van goede kwaliteit is. Het is misschien moeilijk te zeggen wanneer het zover zal zijn, en het hangt er ook af van waar je woont, maar het is een onvermijdelijkheid geworden. Binnenkort hoeven moeders zich geen zorgen meer te maken over de kwaliteit van de cannabis die hun kinderen consumeren.
Voor een gedetailleerd overzicht van vervuilende stoffen in cannabis, zie ook
McPartland, J. M., & McKernan, K. J. (2017). Contaminants of Concern in Cannabis: Microbes, Heavy Metals and Pesticides. In Cannabis sativa L. - Botany and Biotechnology (Vol. 17, pág. 457–474). Cham: Springer, Cham. http://doi.org/10.1007/978-3-319-54564-6_22
Voor meer informatie over de Chemische Cannabisafdeling van de American Chemical Society waarvan beide auteurs oprichters zijn. ga naar www.cannachem.org of zoek op de term 'canndchas' in sociale media.
1. McPartland, J. M., & McKernan, K. J. (2017). Contaminants of Concern in Cannabis: Microbes, Heavy Metals and Pesticides. In Cannabis sativa L. - Botany and Biotechnology (Vol. 17, pág. 457–474). Cham: Springer, Cham. http://doi.org/10.1007/978-3-319-54564-6_22
2. Associated Press (2016) Oregon, other states stop sales of pot pesticide due to labeling problem. USA Today, 9 de febrero de 2016
3. Wyatt K (2015) Marijuana subject to product liability claim in Colorado. US News & World Informe, 5 de octubre de 2015
4. Shepard M (2013) Maine marijuana company fined $18 K for pesticides. Portland Press Herald, 6 de septiembre de 2013
5. Cates WC, Warren JW (1975) Hepatitis B in Nuremberg, Germany. Epidemiology of a drug-associated epidemic among US Army soldiers. JAMA 234:930–934 & Alexander T (1987) Hepatitis outbreak linked to imported pot. Sinsemilla Tips 7:22.
6. Busse, F. P., Fiedler, G. M., Leichtle, A., Hentschel, H., & Stumvoll, M. (2008). Lead Poisoning Due to Adulterated Marijuana in Leipzig. Deutsches Ärzteblatt International, 105(44), 757–762. http://doi.org/10.3238/arztebl.2008.0757
